-
1 файдасыз
1. прил.1) бесполе́зный, нену́жныйфайдасыз болыт дәрьяга явар — (погов.) бесполе́зная ту́ча прольётся в ре́ку
2) беспри́быльный, невы́годныйфайдасыз сату — невы́годная торго́вля
3) тще́тный, напра́сный, бесполе́зный, безуспе́шный, безрезульта́тныйфайдасыз хыяллар — тще́тные мечты́
2. нареч.файдасыз эш эшләү — сде́лать напра́сную рабо́ту
1) бесполе́зно2) беспри́быльно, невы́годнофайдасыз сату итү — беспри́быльно торгова́ть
3) тще́тно, напра́сно, бесполе́зно, безуспе́шно, безрезульта́тносөйләшүләр файдасыз тәмамланды — перегово́ры зако́нчились безрезульта́тно
-
2 файдасыз
бесполезный; невыгодный; тщётный -
3 файдасыз
пр1. бесполезный, ненужный // бесполезно, тщетно2. бесприбыльный, невыгодный // невыгодно -
4 файдасыз
невыгодный -
5 файдасыз
1. прил. 1) бесполезный, тщетный, ненужный 2) бесприбыльный, невыгодный 2. нар. 1) в знач.бесполезно, тщетно 2) неприбыльно -
6 faydasız
-
7 көтү
I перех.1) ждать, ожида́ть (прибытия поезда, отплытия парохода, посадки самолёта); прожда́ть ( целый день); находи́ться в ожида́нии || ожида́ние; ожида́льнякөтү файдасыз — ожида́ние бесполе́зно
түземсезлек белән көтү — ждать с нетерпе́нием; ждать не дожда́ться
көтәргә күп калмады — ждать оста́лось недо́лго
безне озын юл көтә — нас ожида́ет дли́нный путь
вакыт көтми — вре́мя не ждёт
2) выжида́ть, дожида́ться (удобного случая, момента) || выжида́ниекөтү тактикасы — та́ктика выжида́ния
3) подожда́ть, повремени́ть; обожда́ть, погоди́тьбераз көтәргә туры килер — придётся повремени́ть
бер атна булса да көтик әле — обождём хотя́ бы с неде́лю
4) перен. ждать, ожида́ть (чего-л., что-л.); наде́яться, рассчи́тывать (на что-л.)сезнең ярдәмне көтәбез — наде́емся (рассчи́тываем) на ва́шу по́мощь
•- көтеп алу
- көтеп алынган
- көтеп ару
- көтеп йөрү
- көтеп калу
- көтеп тору
- көтеп утыру
- көтеп үткәрү
- көтеп яту
- көткәненә ирешү••көт тә тор! — того́ и жди!
көтәсе түгел (юк) — не́чего ожида́ть (бесполе́зно)
II 1. гл.; перех.көтмәгән идем — не ждал, не гада́л
пасти́ (коров, овец) || пастьба́ || па́стбищныймалларны курпылы болында көтү — пасти́ скот на ота́вном лугу́
малларны көтүгә куу — гнать скот на пастьбу́
тәүлек буенча көтү — круглосу́точная пастьба́
2. сущ.көтү чоры — па́стбищный пери́од
1) ста́до (коров, гусей, волков); гурт (крупного рогатого скота, молодняка); табу́н (лошадей, оленей, верблюдов); ота́ра ( овец), ста́я (журавлей, волков); кося́к ( рыб), рой (бабочек, комаров) || ста́дный, табу́нныйкөтү кертү — пригна́ть ста́до
колхоз көтүләре — колхо́зные стада́
көтү яңарту — обновле́ние ста́да
көтү булып яшәү — вести́ ста́дный о́браз жи́зни
көтү сыерлары — ста́дные коро́вы
көтү аты — табу́нная ло́шадь
көтүдән аерылган малны бүре алыр — (посл.) отби́вшаяся от ста́да скоти́на ста́нет добы́чей во́лка
2) перен.; разг. мно́жество, табу́н, толпа́, сбо́рище, ма́сса, гру́ппа; ку́ча, гурьба́; ора́ва прост.; сво́ра презр.ишек алдында бер көтү бала-чага — во дворе́ це́лая ора́ва ребяти́шек
бандитлар көтүе — сво́ра банди́тов
мәйданда бер көтү халык — на пло́щади мно́жество наро́ду
•- көтү булып җыелу
- көтү көтү
- көтү куу
- көтү эте
- көтүгә чыгу••көтүе белән — гурто́м, гурьбо́й; толпо́ю, то́лпами
-
8 күпме
1) мест. вопр. ско́лько? мно́го ли? почём? по како́й цене́?бәясе кү́пме? — по како́й цене́?
2) в знач. нареч. ско́лькокү́пме теләсәң, шул хәтле аша — ешь, ско́лько хо́чешь
кү́пме кирәк - ал — ско́лько на́до - бери́
кү́пме әйттем - файдасыз — ско́лько ни говори́л - бесполе́зно
кү́пме баш, шулкадәр акыл — (погов.) ско́лько голо́в, сто́лько и мне́ний
3) мест. опред. ско́лько, в како́й сте́пеникү́пме вакытны әрәм иттек! — ско́лько вре́мени потеря́ли
•- күпме кирәк
- күпме теләсәң -
9 маталану
неперех.; диал.1) вози́ться с чем-л., суети́ться, копоши́ться разг. || возня́, суетня́бу йөрүләр файдасыз маталану гына булып калды — э́та беготня́ оказа́лась бесполе́зной вознёй
2) см. матавыклану4) диал.; перен. льстить кому-л. -
10 хәйләсез
1) прил. бесхи́тростный, простова́тый, простоду́шный, неискушённый, наи́вный; недалёкий ( о человеке)хәйләсез бала — наи́вный ребёнок
хәйләсез дөнья файдасыз — (погов.) не соврёшь - зоб не набьёшь (букв. без хи́трости мир бесполе́зен)
2) нареч. простоду́шно, бесхи́тростно; добросо́вестнохәйләсез эшләү — де́лать добросо́вестно
хәйләсез күренү — показа́ться простоду́шным
См. также в других словарях:
файдалы — (ФАЙДАСЫЗ) – Файда китерә торган, файдасы тия торган. Саулык өчен әйбәт булган, аны ныгытуга, саклауга булыша торган, авыруларны дәвалый торган; шифалы 2. Табыш китерә торган 3. Кем яки нәрсә өчен кирәкле, әһәмиятле, кыйммәтле … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
балласт — 1. Көймәләрнең яки очкычларның тотрыклылыгын арттыру өчен төялгән махсус авырлык. күч. Кирәксез, файдасыз яки артык йөк, мал; артык кешеләр 2. Тимер юл түшәмәсе, өстенә шпаллар тезәр өчен тигезләп өелгән ком һәм чуерташ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
буш — с. 1. Өстендә яки эчендә бер нәрсә дә булмаган, салынмаган, куелмаган 2. Бер нәрсә белән дә яки беркем тарафыннан да биләнмәгән, алынмаган (урын, штат һ. б. ш. тур.). Кеше яшәми, йөрми торган буш урам. күч. Азат, имин, арынган (уйлардан,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
игелексез — 1. Яхшылыкка каршы яхшылык итмәүче. Яхшылык, рәхәт күрсәтми торган 2. Булдыксыз, юньсез 3. Игелек китерми торган, файдасыз, бәрәкәтсез и. эш, и. мал … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
коры — с. 1. Юешләнмәгән, чыланмаган, суланмаган. Дымлы түгел, составында су парлары аз булган (һава тур.). Юеш, пычрак түгел (җир, туфрак) 2. Явымсыз, яңгырсыз; аяз, кояшлы (һава торышы тур.). Кышын була торган ачы, зыкы салкын тур. к. суык 3. Үсүдән,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мәгънәсез — (МӘГЪНӘСЕЗЛЕК) (МӘГЪНӘСЕЗЛӘНҮ) – 1. Килешмәгән, килешсез; урынсыз 2. Буш, эчтәлексез. Файдасыз 3. Буталчык, аңлаешсыз 4. Акылсыз, аңгыра. Мәнсез, мән белми торган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
үле — с. 1. Үлгән, яшәүдән туктаган, тереклеге беткән; җансыз; киресе: тере. Кипкән, корыган, шиңгән (үсемлекләр тур.) 2. күч. Үлгән кешенеке төсле (тереклеге чак кына беленгән) йөзенә ниндидер үле төс чыккан 3. күч. Тереклек билгеләре булмаган.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чүп-чар — 1. Чүпләр, вак төяк яраксыз кисәкләр. с. Чүп булган, чүптән торган, кирәксез 2. Берәр нәрсәне эшкәрткәндә һ. б. ш. барлыкка килгән калдык кисәкләр, ташландык нәрсәләр 3. Культуралы үсемлекләр арасындагы чүп үләннәр, чүпләр 4. Бер иш нәрсәдә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
яраксыз — (ЯРАКСЫЗЛАНУ) (ЯРАКСЫЗЛЫК) – с. Файдаланырга ярамый торган, файдасыз. Нин. б. таләпләргә җавап бирми торган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге